Comparatieve filosofie 2
€0.00
Vergelijking van wereldbeelden. Libbrechts model voor comparatieve filosofie
- Docent(en): Els Janssens
- Jaar: 3de jaar
- Datum: 16 november 2019
Description
Wanneer we culturen met hun filosofische tradities willen vergelijken, zijn we vaak geneigd om dit vanuit onze eigen denktraditie te doen. Dit heeft tot gevolg dat de andere cultuur vaak beperkt wordt tot datgene wat met het onze vergelijkbaar is. De comparatieve filosofie van Ulrich Libbrecht kiest daarentegen resoluut voor een openheid naar alles wat culturen aan ideeën voortgebracht hebben. Dit plaatst ons uiteraard in een onoverzichtelijk complex geheel van uiteenlopende uitingsvormen en principes. Om dit leesbaar te maken ontwikkelt Libbrecht een model waarin wereldbeelden tot hun dieptestructuur herleid worden. Hiertoe behoren de basisparadigmata: de antwoorden die een cultuur geeft op de grote vragen naar o.a. de werkelijkheid – haar aard en diepste grond -, het leven en zijn grenssituaties, de plaats van de mens -zijn streefdoelen en kennismogelijkheden -, enz.
De culturele diversiteit herleidt hij tot drie cultuurtypen die hij baseert op de concrete filosofieën van het taoïsme (China), het boeddhisme (Indische oorsprong) en het westen (Griekse oorsprong).
Deze genereren de drie verschillende filosofische gronddimensies waarop Libbrecht zijn model baseert: respectievelijk natuur, mystiek en rationaliteit.
Van hieruit ontwikkelt hij een kosmologisch-antropologisch model dat dieper ligt dan de basisparadigmata en dus paradigmavrij is. Zo streeft hij naar een neutraal denkkader van waaruit verschillende wereldbeelden gelijkwaardig kunnen bestudeerd en begrepen worden. Het model is gebaseerd op twee fundamentele assen: energie en informatie en werkt met lege categorieën waardoor het flexibel en oneindig invulbaar is.
In deze eerste les bekijken we de basisprincipes van de comparatieve filosofie van Ulrich Libbrecht, worden er modellen voorgesteld als werkinstrument om aan comparatieve filosofie te doen en staan we stil bij de basisuitgangspunten die verschillende wereldbeelden bepalen.
Els Janssens specialiseert zich in de comparatieve filosofie van Ulrich Libbrecht en is bestuurslid van de School voor Comparatieve Filosofie Antwerpen.
Ze studeerde literatuurwetenschap en niet-westerse wijsbegeerte en is master of arts. Ze is als docente tekstanalyse verbonden aan de opleiding drama van het Lemmens instituut (LUCA School of Arts).
Samen met Ulrich Libbrecht en Heinz Kimmerle publiceerde ze ‘Filosofie zonder grenzen’, Garant, 2016.
Recent verscheen Mijmeringen in de schaduw. Laatste geschriften van Ulrich Librecht waarvan ze de redactie verzorgde samen met Kim De Baere. (Synthese 2022)