Tijd 8

Beschrijving

Het eerste deel van deze lezing gaat in op het concept ‘tijd’ in het Indiase denken, door middel van een
bloemlezing van teksten en verhalen die stammen uit de periode van 1500 BCE tot 1200 CE. We
verkennen vedische hymnes, mythologische verhalen, en filosofische traktaten geschreven binnen
verschillende tradities, en zien hoe er zich op het Indische subcontinent heel complexe ideeën over de
tijd en haar verloop vormen. Het bestuderen van deze uiteenlopende ideeën zoals ze ontstaan binnen
de Indiase context geeft ons bovendien de kans om onze eigen bewuste en onbewuste assumpties
over tijd te onderzoeken, uit te spreken, en te vergelijken. Dit is een bijzonder belangrijke oefening,
aangezien het vooropstellen van tijd als eeuwig, lineair, cyclisch, teleologisch, repetitief, of imaginair,
verregaande gevolgen heeft voor de rest van iemands wereldbeeld.

Het tweede deel van (On)gelijktijdloosheid illustreert deze gevolgen op vlak van wereldbeeld,
en de frictie die kan voorkomen wanneer twee verschillende tijdsbeelden met elkaar geconfronteerd
worden. We maken hiervoor een sprongetje doorheen de tijd, en komen uit in de koloniale periode
(17de tot 20ste eeuw). De ontdekkingsreizen, overzeese handelsexpansie, en kolonisering brachten een
intensivering van intellectuele en culturele uitwisseling met zich mee. Ook verschillende opvattingen
over tijd circuleerden. Het koloniale discours ging uit van een teleologische lineariteit die voortkwam
uit het verlichtingsdenken. De manier van doen en denken die onder andere de Britten dachten te zien
in India strookte hier niet mee. Zo ontstonden ideeën van ongelijktijdigheid, waarbij de tijd in Azië
vermeend stil stond, en India en andere kolonies ‘achterliepen’ in de geschiedenis. We staan stil bij dit
proces waarin tijd gepolitiseerd wordt, en verbonden wordt aan cultuur in een systeem van
ongelijkheid. 

Tine Vekemans

Tine Vekemans behaalde een kandidatuursdiploma (2005), een master (2007), en een doctoraatsdiploma (2019) in de Indische Talen en Culturen aan de Universiteit Gent, en werkt er sinds 2019 als postdoctoraal onderzoeker aan de vakgroep Talen en Culturen. Als lesgever ligt haar focus op de (vroeg)moderne en hedendaagse geschiedenis van Zuid-Azië (17^de eeuw tot heden). Als onderzoeker is ze gefascineerd door de impact van migratie op religie en religieuze beleving, en door de rol die digitale media in religieuze migrantengemeenschappen kunnen spelen. De resultaten van haar veldwerk in Jain-gemeenschappen in België, India, het Verenigd Koninkrijk, en Noord-Amerika zijn sinds 2014 in tal van academische tijdschriften en handboeken gepubliceerd. Haar doctoraatsthesis ‘Digital religion in a transnational context’ zal in 2022 in boekvorm verschijnen.