Indiase filosofie 3
Het boeddhisme van het kleine en het grote voertuig
- Jaar: 2de jaar
- Datum: 16 december 2023
Beschrijving
Als vervolg op de behandeling van het oudste boeddhisme in het eerste jaar wordt nu ingegaan op de latere ontwikkelingen van het boeddhistisch denken in India.
Allereerst worden enkele belangrijke filosofische ontwikkelingen binnen het zogenaamde boeddhisme van Kleine Voertuig besproken: de vraag of de entiteiten van de wereld zich binnen een eindige of oneindige tijd bevinden of, integendeel, de tijd inherent is in de dingen zelf; en de vraag hoe het karmisch resultaat dat in het huidige leven opgebouwd wordt vergolden wordt in een volgend leven. Deze vraagstellingen waren voornamelijk aanwezig binnen de sarvastivada-school.
Hierna wordt de ontwikkeling van het zogenaamde boeddhisme van het Grotere Voertuig geschetst, en wordt bediscussieerd wat de rol van de mahasamghika-school hierin was.
Van hieruit wordt de stap gezet naar het denken van Nagarguna die als een van de grootste denkers van het boeddhisme beschouwd wordt, en die een belangrijke rol speelde in de ontwikkeling van het concept van de ‘leegte’.
Tot slot wordt ook ingegaan op de wijzigingen in de boeddhistische kosmologie die het gevolg waren van de ontwikkeling van het boeddhisme van het Grote Voertuig, en op de bijzondere rol van de bodhisattva in deze ontwikkeling.
Bart Dessein (PhD Universiteit Gent 1994) is gewoon hoogleraar in het Departement Talen en Culturen (afdeling China) van de Universiteit Gent. Hij is er voorzitter van de onderzoeksgroep ‘East Asian Culture in Perspective: Identity, Historical Consciousness, Modernity’. Daarnaast is hij ook Honorary Professor aan Liaoning University, Volksrepubliek China en Gastprofessor aan Shanghai University, Volksrepubliek China. Tevens is hij bestuurslid van het Belgisch Instituut voor Hogere Chinese Studiën. Hij is voormalig vice-voorzitter van de ‘European Association for Chinese Philosophy’, en van 2016 tot 2022 was hij voorzitter van de ‘European Association for Chinese Studies’. Vanaf 1 september 2024 tot 31 augustus 2027 is hij aan de Universiteit Gent ‘Francqui Onderzoekshoogleraar’. Vanaf januari 2025 is hij Directeur van de Koninklijke Academie voor Overzeese Wetenschappen.
Bart Dessein heeft voornamelijk gepubliceerd over de vroege boeddhistische filosofie en de invloed van de klassieke Chinese filosofie op actueel China.
Recente publicaties:
– Bart Dessein (2023). “Kātyāyanīputra and the Large Commentary (Mahāvibhāṣā). The Development of Abhidharma Literature and of a Sarvāstivāda Self-identity”, in The Routledge Handbook of Indian Buddhist Philosophy. Edited by William Edelglass, Pierre-Julien Harter and Sara McClintock. London and New York: Routledge, pp.172-187.
– Bart Dessein (2022). “Stairs of Stones and Clouds: Dragons, Immortals, and Monks on Mount Lu”, in Thomas Jülch (ed.), Buddhism and Daoism on the Holy Mountains of China, 21-68. Mélanges chinois et bouddhique. Leuven: Peeters.
– Bart Dessein (2022). “Heelheid en Veelheid”, in Marlies de Munck, Herbert De Vriese, Jasper van de Vijver & Geert Van Eekert (ds.), Filosofie als Roeping. Kalmthout: Pelckmans, pp.221-228.
– Bart Dessein (2022). “Temps absolu, temps relatif, et ‘bouddhisme humaniste’, in Mahinda Deegalle (ed.), Dharmayātrā. A Felicitation Volume in Honour of Venerable Tampalawela Dhammaratana. Paris: Nuvis, pp.151-161
– Bart Dessein (2022). “The Chinese translation of Indian Buddhist Verses: Dharmatrāta’s Saṃyuktābhidharmahṛdaya, Za apitan xin lun”, in Jin Siyan and Nicolas de Ribas (eds.), Transferts culturels: Concept et Art. Paris: You Feng, pp.13-22.
