Gegeven of maakbaar? – seminarie 5
€40.00
Byung-Chul Han, leegte als medium van de vriendelijkheid
- Docent(en): Giovanni Rizzuto
- Jaar: seminarie
- Datum: 10 mei 2025
Beschrijving
Filosoferen tussen oost en west
De Duits-Koreaanse filosoof Byung-Chul Han is inmiddels geen onbekende meer in ons land. Van deze hoogleraar filosofie en cultuurwetenschap aan de Universiteit voor de Kunsten in Berlijn (UdK) zijn meerdere boeken in het Nederlands vertaald zoals De vermoeide samenleving (2014), Psychopolitiek (2015), Infocratie (2022), De palliatieve maatschappij (2022) en Vita Contemplativa (2023). In deze en andere werken die nog op een vertaling wachten analyseert en bekritiseert hij de impact die de neoliberale samenleving heeft op ons zelfbeeld, omgang met de ander en de wereld. In de traditie van de Frankfurter Schule loopt (zelf-)vervreemding daarbij als een rode draad door zijn werk. Met name op het huwelijk dat het kapitalisme heeft gesloten met recente digitale ontwikkelingen en de sociale media is zijn indringende kritiek gericht. Waar door westerse commentatoren meestal aan voorbijgegaan wordt zijn Hans publicaties over het Aziatisch denken dat hij ziet als alternatief voor de impasse waarin het westen zich bevindt. De belangrijkste zijn Philosophie des Zen-Buddhismus (2002), Abwesen, Zur Kultur und Philosophie des Fernen Ostens (2007) en Shanzhai, Dekonstruktion auf Chinesisch (2011). In Lob der Erde, eine Reise in den Garten (2018) brengt hij dit denken zelf in de praktijk door gedurende een jaar zich dagelijks te wijden aan de verzorging van zijn tuin. Het resultaat is een subtiel verslag van zijn liefdevolle overgave en toewijding aan de mysterieuze wereld van planten en bomen.
Tijdens de bijeenkomst zullen we een aantal van Hans kritiekpunten op het maakbaarheids- denken behandelen. Vervolgens zullen we zijn kritiek in verband brengen met de oplossingen die hij aandraagt voor de kwalijke gevolgen van een doorgeslagen hyperkinetische consumptiemaatschappij. Han laat zich hierbij vooral inspireren door Duitse romantische denkers en dichters en de oosterse filosofie. De vraag is of zijn voorgestelde aanpak voldoende is en hoe deze ‘individuele’ aanpak zich verhoudt tot collectief-institutionele veranderingen.
