skip to Main Content
Niet ingelogd, log in bij account.

Tijd 7

30.0040.00

Cyclische versus lineaire geschiedenisfilosofie

  • Docent(en): Koen Verrycken
  • Jaar: themajaar
  • Datum: 11 maart 2023
30.00
20 aanmeldingen
40.00
37 aanmeldingen
Categories: ,

Description

Hoewel het begrip ‘filosofie van de geschiedenis’ pas in 1765 door Voltaire werd gecreëerd, is het denken over geschiedenis en tijd reeds in het oude Griekenland en het Jodendom begonnen. Traditioneel neemt men aan dat de Griekse opvatting van de geschiedenis ‘cyclisch’ was en de Joods-christelijke opvatting ‘lineair’, al zijn er ook in het Griekse denken elementen van een lineair geschiedenisbegrip (progressief of regressief) terug te vinden. Als voorbeeld van een cyclische Griekse visie op tijd en geschiedenis nemen we Plato, als voorbeeld van een lineaire conceptie de geschiedenistheologie van Augustinus.

In de Moderne Tijd (17de – 19de eeuw) domineert een profane lineaire geschiedenisfilosofie, vooral maar niet uitsluitend een filosofie van de vooruitgang (voorbeeld Condorcet). Daarnaast is er de terugkeer van een cyclisch model (voorbeelden Vico en Lasaulx). De Moderne geschiedenisfilosofie culmineert in de geschiedenisfilosofie van Hegel, een dialectische vooruitgangsfilosofie met tegelijk cyclische elementen.

In de Hedendaagse periode is Spengler de belangrijkste vertegenwoordiger van een cyclische geschiedenisfilosofie. Als voorbeeld van een recente lineaire en optimistische geschiedenisfilosofie nemen we Fukuyama.


Aanbevolen literatuur

Koen Verrycken, Geschiedenis, antropologie en schuld. Douglas Murray en de geschiedenisfilosofie, Brussel, ASP, 2021, 255 p.

Back To Top